EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing)
EMDR Nedir?
EMDR, Eye Movement Desensitization and Reprocessing kavramının baş harfleri oluşturulan bir kısaltmadır. Türkçeye ‘Göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden işleme’ olarak uyarlanabilir. Nörobiyolojik ve davranışçı psikoloji kökenleri olan bir yöntem olarak kabul edilmektedir. Günümüzde ruhsal travmaların yönetimi ve travma sonrası stres bozukluğunun tedavisinde önemli bir terapi yöntemi olarak kabul edilmektedir. Dünyada birçok terapist tarafından uygulanmakta, saygın bilimsel dergi ve toplantılarda etkinliği ve geçerliliği gösterilmektedir. Bununla birlikte travmatik ögelerin seyirde önemli bir rol oynadığı diğer ruhsal bozuklukların (depresyon, anksiyete bozukluğu gibi) tedavisinde de yardımcı yöntem olarak tercih edilebilmektedir.
EMDR Hangi Durumlarda Etkilidir?
EMDR geliştirildiği günden bu yana ruhsal travmaların tedavisini hedeflemiştir. Ruhsal travmalar, hem olayın doğası hem de neden olduğu ikincil sorunlar nedeniyle kişinin yaşam kalitesini ve anlam bütünlüğünü belirgin derecede bozmaktadır. Ayrıca travmaların yaşamın hemen hemen her anında kendini hissettiren süreklilik gösteren etkileri ve bu etkilerin istikrarlı oluşu tedavinin önemini kat be kat artırmaktadır. Travmanın kişide yol açabileceği en önemli ruhsal bozuklukların başında ‘travma sonrası stres bozukluğu’ gelmektedir. Yaşamı tehdit eden bir travmanın ardından kişi bu travma ile ilgili kaçınma davranışları sergiler, yeniden yaşantılama deneyimleri yaşar ve olumsuz – dengesini yitirmiş duygular hisseder. Artık travmanın deneyimlendiği ortamlara girmekten kaçınırken, onu hatırlatacak en ufak bir uyaran bile kişide çok şiddetli bir reaksiyonun ortaya çıkmasına neden olur. Ayrıca kişi gün içinde düşüncelerinde, gece rüyalarında sık sık olaya ilişkin yeniden yaşantılamalar deneyimler. Bu çeşit belirtiler kişinin yaşam kalitesini belirgin derecede sınırlandırır. Ayrıca sebepsiz ağlamalar, tahammülsüzlük, öfke ve dürtü denetim kaybı, depresyon gibi duygusal belirtiler de sıklıkla eşlik eder.
EMDR ruhsal travmanın saydığım belirti kümelerinden özellikle yeniden yaşantılama ve kaçınmalar üzerine belirgin olumlu etkiler sağlar. Özünde göz hareketlerinin işleme etkinliği kullanılarak bir tür ‘maruz bırakma’ yöntemidir. Ruhsal travmaya ait bu belirtilerin eksik işlemlenmesi belirtilerin kalıcı ve yıpratıcı etkilerinin kaynağı olarak kabul edildiğinde, EMDR tam bu noktada işlemlenmeye katkı sağlar ve kişinin belirtileri hafifler. Yeniden işleme aracılığıyla belirtilerin ortadan kalkmasına ek olarak kişinin uyum becerisinin güçlenmesi ve anlamlı bir yaşam için davranış örüntülerinin artması sağlanır.
Travma ve ilişkili sorunların haricinde EMDR, travmanın yaygın şekilde izlendiği depresyon, anksiyete bozuklukları, obsesif kompülsif bozukluk gibi tablolarda da yukarıda belirttiğim etkileri aracılığıyla fayda sağlamaktadır.
EMDR Nasıl Uygulanır?
EMDR bir psikoterapi yöntemi olarak terapist ile hastanın karşı karşıya konumlandığı şekilde uygulanır. Hipnoz yöntemlerinden farklı olarak hasta gözlerini kapatmaz ve tam bir uyanıklık hali ile uygulamaya katılır. Tedavinin ilk oturumu değerlendirme oturumudur. Değerlendirme oturumunda hastanın hastalık öyküsü alınır ve EMDR için uygunluğu belirlenir. Bir oturum yaklaşık 45 dk - 1saat aralığında sürmektedir. Çift taraflı uyarımın sağlanması için genellikle göz hareketleri kullanılır. Hasta terapistin parmakları ile yaptığı ritmik hareketleri gözü ile takip ederek, o sırada terapistin ifade ettiği bilişsel direktifleri uygular. Göz hareketleri dışında iki kulağa ses dinletme ya da dizlere küçük dokunuşlar yapmak gibi uygulamalar da vardır.
Genellikle değerlendirme oturumu sonrası EMDR oturumu 2 ya da 3 seans sürer, belirtilerin ve hastanın iyilik hali süreci belirler. Karmaşık tablolarda hastanın tedavisi daha da uzamaktadır. Daha sonra düzenli takiplerle hastanın iyilik hali değerlendirilir.
Nasıl EMDR Terapisi Alabilirim?
Yukarıdaki belirtiler ya da travmatik deneyim öyküsü olan kişilerde EMDR terapisi uygundur. Eğer siz de EMDR terapisine ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız, Ankara’daki kliniğimizde yüz yüze değerlendirme oturumunda klinik olarak değerlendirildikten sonra EMDR uygulanabilmektedir.